Ciecz nienewtonowska to niezwykła substancja, która zmienia swoją konsystencję w zależności od siły nacisku. Przy delikatnym dotyku zachowuje się jak płyn, ale gdy uderzysz w nią mocno – twardnieje. Jej przygotowanie jest proste, a sam eksperyment to świetna zabawa dla dzieci, która uczy podstawowych zasad fizyki. Sprawdź, jak samodzielnie zrobić ciecz nienewtonowską w domu!
Ciecz nienewtonowska co to?
Ciecz nienewtonowska to substancja, która zachowuje się nietypowo w porównaniu do zwykłych cieczy. Jej konsystencja zmienia się w zależności od siły, z jaką na nią działamy. Kiedy dotykasz jej delikatnie, zachowuje się jak płyn, ale gdy uderzysz w nią mocno, staje się twarda jak ciało stałe. Jest to świetny sposób, aby w prosty i zabawny sposób pokazać dzieciom podstawowe zasady fizyki! Niektórzy dorośli też z pewnością znajdą w tym dużo zabawy i po prostu dziecięcej radości. Przygotujcie się na fascynującą podróż w świat nauki!
Ciecz nienewtonowska jak działa?
Dlaczego ciecz nienewtonowska tak działa? Już wyjaśniamy! Ciecz nienewtonowska działa na zasadzie zmiennej lepkości – jej opór zależy od tempa deformacji. W praktyce oznacza to, że im większą siłę przykładamy, tym bardziej przypomina ciało stałe. Dzieje się tak dzięki skrobi zawartej w mieszance, która pod wpływem nagłego nacisku tworzy zwarte struktury. Ciecz nienewtonowska działa po prostu na energię, którą od nas przyjmuje.
Ciecz nienewtonowska przepis
Jeśli chcesz wiedzieć, jak zrobić ciecz nienewtonowską dla dzieci, będziesz musiał mieć odpowiednie produkty i przedmioty. Spokojnie, tak naprawdę wystarczą Ci dwa produkty: skrobia ziemniaczana (lub kukurydziana) i woda!
Wystarczą także miska do mieszania i łyżka. Tę prostą miksturę można przygotować w kilka minut, co czyni ją idealnym eksperymentem do przeprowadzenia w domu z dziećmi!
Jak zrobić ciecz newtonowska? Proporcje
Podstawowe proporcje to 2 części skrobi na 1 część wody.
- Wsyp do miski dwie szklanki skrobi ziemniaczanej.
- Stopniowo dodawaj jedną szklankę wody, cały czas mieszając.
- Jeśli masa jest zbyt rzadka, dodaj więcej skrobi. Jeśli za gęsta, dolej trochę wody.
Gotowa ciecz powinna być płynna przy powolnym ruchu, ale twardnieć przy szybkim dotyku lub uderzeniu.
Ciecz nienewtonowska kolorowa
Dzieci lubią wszystko, co kolorowe. Dlatego jeśli chcesz dodać nieco barw do płynu nienewtonowskiego, użyj po prostu barwników spożywczych.
Dodaj kilka kropel wybranego koloru do wody, zanim zaczniesz mieszać ją ze skrobią. Możesz także spróbować zrobić ciecz wielokolorową – podziel mieszankę na kilka części i do każdej dodaj inny barwnik. Dzieci będą zachwycone efektem!
Ciecz nienewtonowska przechowywanie
Choć ciecz nienewtonowska to świetna zabawa, jej trwałość jest ograniczona. Najlepiej używać jej od razu po przygotowaniu, ponieważ z czasem wysycha. Jeśli jednak chcesz przechować ją na później, włóż ją do szczelnego pojemnika i przechowuj w lodówce maksymalnie przez 1–2 dni. Przed ponownym użyciem dodaj trochę wody i wymieszaj. Jednak eksperyment nienewtonowski jest tak prosty i szybki w wykonaniu, że jeśli mamy w domu odpowiednie składniki, możemy je robić każdego dnia!
Ciecz newtonowska i nienewtonowska
Ciecze możemy podzielić na dwa główne rodzaje – newtonowskie i nienewtonowskie, w zależności od ich zachowania pod wpływem działającej na nie siły.
Ciecze newtonowskie
Ciecze newtonowskie charakteryzują się stałą lepkością, co oznacza, że ich płynność nie zmienia się niezależnie od tego, jak dużą siłę na nie wywieramy. Przykładem takiej cieczy jest woda, mleko czy olej. Niezależnie od tego, czy wlewasz je delikatnie, czy gwałtownie, zawsze będą płynąć w taki sam sposób. Zachowanie takich cieczy zostało opisane przez Isaaca Newtona w prawie lepkości – stąd ich nazwa.
W przypadku cieczy newtonowskich siła działająca na ciecz powoduje liniową zmianę prędkości jej przepływu. Innymi słowy – jeśli chcesz, aby woda płynęła szybciej, wystarczy ją mocniej „popchnąć”, ale jej struktura nie ulegnie zmianie.
Ciecze nienewtonowskie
Ciecze nienewtonowskie zachowują się zupełnie inaczej – ich lepkość zmienia się w zależności od siły, z jaką na nie działamy. Oznacza to, że ta sama substancja może być raz płynna, a raz twarda, w zależności od warunków, jakie jej stworzysz. Gdy delikatnie dotykasz cieczy nienewtonowskiej, zachowuje się ona jak zwykły płyn – przepływa między palcami, tworzy kałużę i jest całkowicie płynna. Jednak gdy szybko i mocno uderzysz w nią ręką lub naciśniesz palcem, nagle staje się twarda jak kamień – można wręcz odnieść wrażenie, że uderzasz w ciało stałe.
To ciekawe zachowanie wynika z obecności cząsteczek skrobi, które zawieszone są w wodzie. Przy powolnym ruchu cząsteczki mają czas, aby przesuwać się względem siebie, co pozwala na płynne przemieszczanie się cieczy. Natomiast przy szybkim nacisku cząsteczki skrobi tworzą zwartą strukturę, która chwilowo uniemożliwia przepływ wody, co sprawia, że ciecz staje się sztywna i twarda.
Eksperyment z cieczą nienewtonowską jest świetnym przykładem na to, jak różnorodne i nietypowe mogą być właściwości substancji wokół nas. Dzięki tak prostemu doświadczeniu możemy lepiej zrozumieć, że fizyka i chemia to nie tylko skomplikowane teorie, ale również zjawiska, które można łatwo zaobserwować na co dzień.
Co więcej, ciecz nienewtonowska pokazuje, że materia nie zawsze zachowuje się w sposób, który wydaje nam się intuicyjny. Wprowadzenie dzieci do świata nauki przez zabawę i eksperymentowanie z cieczą nienewtonowską może wzbudzić w nich ciekawość i zachęcić do dalszego odkrywania zasad rządzących naszym światem.
Jak zrobić ciecz nienewtonowską – najczęściej zadawane pytania
Jak zrobić płyn nienewtonowski?
Aby zrobić płyn nienewtonowski, wystarczy wymieszać skrobię ziemniaczaną lub kukurydzianą z wodą w proporcji 2:1 (dwie części skrobi na jedną część wody). Po dokładnym wymieszaniu uzyskasz masę, która zmienia swoją konsystencję pod wpływem siły nacisku.
Jak zrobić ciecz nienewtonowską bez mąki ziemniaczanej?
Możesz użyć skrobi kukurydzianej jako alternatywy dla mąki ziemniaczanej. Proces jest taki sam – wystarczy dodać wodę w proporcji 2:1 i dobrze wymieszać.
Co jest potrzebne do cieczy nienewtonowskiej?
Do przygotowania cieczy nienewtonowskiej potrzebujesz skrobi (ziemniaczanej lub kukurydzianej), wody, miski do mieszania oraz łyżki. Jeśli chcesz, możesz dodać barwniki spożywcze, aby uzyskać kolorową mieszankę.
Jak otrzymać płyn nienewtonowski?
Otrzymasz go, mieszając skrobię ziemniaczaną lub kukurydzianą z wodą w odpowiednich proporcjach. Po uzyskaniu jednolitej masy ciecz będzie zachowywała się jak płyn przy delikatnym ruchu i jak ciało stałe pod wpływem nagłego nacisku.
Jak uzyskać płyn nienewtonowski z ziemniaków?
Aby zrobić ciecz nienewtonowską z ziemniaków, musisz uzyskać skrobię. Zetrzyj surowe ziemniaki na tarce, zalej wodą i odstaw na kilkanaście minut, aż skrobia opadnie na dno. Odlej wodę, zbierz skrobię i po wysuszeniu wymieszaj ją z wodą w proporcji 2:1.
Jak uzyskać płyn nienewtonowski bez mąki kukurydzianej?
Jeśli nie masz mąki kukurydzianej, możesz użyć mąki ziemniaczanej lub innej skrobi bogatej w amylozę. Ważne jest, aby była to substancja o właściwościach żelujących, którą można wymieszać z wodą w odpowiednich proporcjach.
